logo

Oddział Poznań

  • 1
  • 2
  • 3

Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego

wtorek, 23 listopad 2021 22:45

Prezydent Andrzej Duda podpisał dziś w Poznaniu ustawę o ustanowieniu 27 grudnia nowego święta państwowego - Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Sejm przyjął ustawę 1 października, 28 października Senat poparł ją jednogłośnie.

We wtorek 23 listopada w Poznaniu w Hotelu Bazar, historycznym miejscu gdzie przemawiał Ignacy Jan Paderewski i od którego rozpoczęło się Powstanie Wielkopolskie, miało miejsce uroczyste podpisanie ustawy przez prezydenta Andrzeja Dudę. Wcześniej prezydent złożył wieniec na grobie gen. Stanisława Taczaka, pierwszego naczelnego dowódcy Powstania Wielkopolskiego, na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.

"W hołdzie bohaterom - uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918-1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej" - głosi preambuła ustawy, w której kolejne artykuły mówią o ustanowieniu 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego i świętem państwowym.

Powstanie Wielkopolskie

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu od płomiennego przemówienia Ignacego Jana Paderewskiego które wygłosił z balkonu Hotelu Bazar w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część miasta. Ostatecznie zostało ono wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy przejęto lotnisko. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski. Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych.

Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.

Najprawdopodobniej nie było by nas dzisiaj, w wolnej Wielkopolsce, gdyby nie generał Francji Ferdinand Foch.

Ferdinand Foch był znany jako przyjaciel Polski. Najwyższym honorem jaki spotkał go za zasługi dla Francji było odebranie kapitulacji Niemiec w lasku Compiègne pod Paryżem 11 listopada 1918 roku. Swą zdecydowaną postawą (m.in. groźbą interwencji zbrojnej na zachodniej granicy Niemiec) wymusił na rządzie niemieckim przerwanie kontrofensywy przeciwko powstańcom wielkopolskim.

W grudniu 1918 roku Ignacy Paderewski, podczas swojej podróży z Gdańska do Warszawy zatrzymał się – pomimo protestów władz niemieckich – w Poznaniu. Polacy zgotowali przybyszowi owacyjne przyjęcie: całe miasto udekorowano polskimi flagami, a przed hotelem „Bazar”, gdzie Paderewski się zatrzymał, zgromadziły się tłumy Polaków. Polskie manifestacje patriotyczne sprowokowały kontrmanifestacje niemieckie: zdzierano polskie flagi, zdemolowano lokal Naczelnej Rady Ludowej, a „Bazar” ostrzelano z karabinów maszynowych. Wybuchły również wzajemne walki. W ciągu kilku godzin większa część Poznania znalazła się w polskich rękach. Jednak wybuch walk polsko–niemieckich postawił rząd polski w niezmiernie trudnej sytuacji. Nie można było jawnie wspomóc powstańców, bo groziło to wywołaniem wojny z Niemcami i konfliktem z mocarstwami zachodnimi. Jednak po cichu przerzucano na tereny Wielkopolski niewielkie oddziały żołnierzy i oficerów. Mimo to, wraz z upływem kolejnych dni, zbierały się coraz ciemniejsze chmury. Nad polskim czynem zbrojnym zawisła groźba niemieckiej ofensywy w Wielkopolsce, która nie mogłaby się skończyć inaczej niż polską klęską w trakcie której Wielkopolska spłynęła by krwią. W tej sytuacji Komitet Naczelnej Rady Ludowej, zalążek polskiego parlamentaryzmu, rozpoczął rokowania które zaowocowały podpisaniem w lutym, dwutygodniowego rozejmu polsko-niemieckiego. W tym samym czasie – 16 lutego 1919 roku w Trewirze – nastąpiło przedłużenie rozejmu pomiędzy Niemcami a państwami koalicji. Z inicjatywy Francji objął on również działania wojenne w Wielkopolsce. Ustalono linię demarkacyjną, uznano również władzę oddziałów powstańczych na wyzwolonych terenach. Był to duży sukces polski, do którego znacząco przyczynił się Marszałek Ferdinand Foch, będący orędownikiem sprawy polskiej na Zachodzie. Zdecydowanie naciskał On na uznanie armii powstańczej za część wojsk sprzymierzonych, a jego postawa uratowała sytuację w Wielkopolsce.

W 1921 roku w Saint–Cyr Józef Piłsudski udekorował Ferdinanda Focha własnym krzyżem Virtuti Militari, odpiętym od munduru. Jednocześnie wygłosił przemówienie, w którym powiedział m.in. :

„Znajduję się na tej ziemi francuskiej, zaprzyjaźnionej z Polską, którą z radością reprezentuję, w charakterze Prezydenta Republiki. Jednakże w obecności Wielkiego Wodza, który potrafił odnieść zwycięstwo wśród najtrudniejszych warunków, nie mogę zapomnieć, że jestem żołnierzem. Jako żołnierz podziwiałem i podziwiam olbrzymie dzieło, jakiego dokonałeś, biorąc na swoje barki tak olbrzymią odpowiedzialność. I dlatego dziś z uczuciem głębokiej radości ofiaruję Ci krzyż „Virtuti Militari”, ten krzyż, który jest mi tak drogi, a który nosiłem na swojej piersi, jako Naczelny Wódz Armii Polskiej”.

Dwa lata później, 13 kwietnia 1923 roku, dekretem Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego Ferdinand Foch został mianowany Marszałkiem Polski. Odpowiedni wniosek w tej sprawie złożyli minister spraw wojskowych gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski oraz Prezes Rady Ministrów gen. dyw. Władysław Sikorski. Wręczenia nadanej nominacji dokonał Minister Spraw Wojskowych w dniu 15 kwietnia 1923 roku. Tego samego dnia Marszałek Polski Ferdinand Foch otrzymał również Krzyż Wielki Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz Order Orła Białego. W ten sposób Polacy uhonorowali bohatera sprawy polskiej i jednocześnie bohatera całej Europy. Ponadto Marszałek Foch otrzymał również kilka doktoratów honoris causa, m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Poznańskim i in. Na jego cześć nazwano wiele ulic w miastach całej Polski, m.in. w Częstochowie, Krakowie, Ostrowcu Świętokrzyskim i Poznaniu.

Czytaj więcej: https://histmag.org/Jak-Ferdinand-Foch-zostal-Marszalkiem-Polski-7817

Moment podpisania przez Prezydenta Andrzeja Dudę ustawy o ustanowieniu 27 grudnia nowego święta państwowego - Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Od lewej stoją: dr Dariusz Grzybek Prezes Fundacji Zakłady Kórnickie, Tomasz Łęcki Dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu, Przemysław Terlecki Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, Tadeusz Musiał Prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, dr hab. Rafał Reczek dyrektor poznańskiego Oddziału IPN, Jacek Gursz Prezes Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski
Źródło zdjęcia: https://fzk.pl/projekty/27-grudnia-swietem-panstwowym-upamietniajacym-powstanie-wielkopolskie/


Prezydent RP Andrzej Duda w przemówieniu powiedział:

“Powstanie Wielkopolskie było wielkim sukcesem i to należy podkreślić! Gdyby nie ono, nie byłoby Poznania z Ostrowem Tumskim, czy Gniezna w granicach państwa. Nie wiem czy takie Państwo Polskie, bez swoich korzeni, utrzymałoby się na mapie. Tak, 11. listopada jest Dniem Niepodległości ale Państwo Polskie ukształtowało się, kiedy dołączyły do niego Poznań i Gniezno, dlatego Powstanie Wielkopolskie jest ważnym wydarzeniem. Dziękuję za to, że święto 27. grudnia wpisze się, już w tym roku, na stałe do kalendarza oficjalnych świąt państwowych  jako Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Cześć i chwała bohaterom! Cześć i chwała Powstańcom Wielkopolskim!”

duda poznan2Źródło zdjęcia: https://fzk.pl/projekty/27-grudnia-swietem-panstwowym-upamietniajacym-powstanie-wielkopolskie/

duda3

6 września 2021 w Pałacu Prezydenckim Przemysław Terlecki wręczył Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej Andrzejowi Dudzie Apel
o ustanowienie nowego święta państwowego upamiętniającego zwycięskie Powstanie Wielkopolskie i powrót Wielkopolski do Macierzy.

terlecki hotel bazar

W imieniu Inicjatorów podziękowanie na ręce Prezydenta złożył Przemysław Terlecki. Hotel Bazar 23 listopada 2021.

ustawa

Źródło zdjęcia: https://fzk.pl/projekty/27-grudnia-swietem-panstwowym-upamietniajacym-powstanie-wielkopolskie/

Na zdjęciach:

Prezydent Polski Andrzej Duda po podpisaniu ustawy przed Hotelem Bazar w Poznaniu przed wejściem od ul. Paderewskiego

Prezydent Andrzej Duda 3

 

Prezydent Andrzej Duda i dyrektor Przemysław Terlecki z trakcie przejścia z hotelu Bazar na poznański Stary Rynek:

duda poznan rynek

 

Prezydent Andrzej Duda w siedzibie Muzeum Powstania Wielkopolskiego przy Starym Rynku 3 w Poznaniu:

duda poznan muzeum


Zdjęcia pochodzą ze strony Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości ora ze strony Kancelarii Prezydenta RP:

https://powstanie.wmn.poznan.pl/projekt-ustawy-o-ustanowieniu-narodowego-dnia-zwycieskiego-powstania-wielkopolskiego-trafil-do-sejmu/

https://www.wmn.poznan.pl/mamy-to-swieto-prezydent-andrzej-duda-podpisal-w-poznaniu-ustawe-27-grudnia-narodowym-dniem-zwycieskiego-powstania-wielkopolskiego-dziekujemy/

https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-krajowe/narodowy-dzie-zwycieskiego-powstania-wielkopolskiego,45257